Kan technologie de kwaliteit van leven verbeteren? Volgens Desirée Fonk (De Zorgcirkel, links op de foto) en Marjon van Oostenbrugge (Evean, rechts op de foto) is het antwoord volmondig: ja. Maar dat betekent niet dat het één-twee-drie geregeld is. De invoering van zorgtechnologie binnen het Volledig Pakket Thuis (VPT) vraagt namelijk meer dan het simpelweg introduceren van een toolkit met hulpmiddelen. Dat zou hetzelfde zijn als verkeerd om breien. Het vraagt om gedragsverandering, samenwerking en vooral: tijd en ruimte.
Drie organisaties, één gemeenschappelijk doel
De inzet van zorgtechnologie is bedoeld als ondersteuning of (gedeeltelijke) vervanging van zorg, met behoud van zoveel mogelijk autonomie voor cliënten. Binnen het project Zorgtechnologie VPT werken verschillende zorgorganisaties samen: Evean, De Zorgcirkel en Zorggroep Zaanstreek. Marjon van Oostenbrugge en Desirée Fonk zijn beiden projectleider en ervaren dagelijks hoe belangrijk afstemming is. Want samenwerken over de grenzen van je eigen organisatie heen vraagt om aftasten, vertrouwen en soms ook loslaten.
Maar wie pakt welke rol? Waar ligt welke verantwoordelijkheid? Dat is een kwestie van zoeken, experimenteren en leren. En soms even lekker een potje pingpongen, figuurlijk gesproken.
Kennis delen en samen optrekken
Een mooi voorbeeld is het beleid rondom dwaaldetectie, een technologie om verdwaalde personen te lokaliseren. Technologie kan mensen met dementie helpen zich vrijer en veiliger te bewegen. Maar welke middelen kies je? En hoe stem je dat af met andere organisaties? Als één partij al een pilot heeft gedaan, kun je daar als ander van leren. Dat vraagt om vertrouwen en openheid. En dat is niet altijd vanzelfsprekend, want de meeste organisaties volgen ook graag hun eigen pad.
“Nieuwe technologie in de zorg vraagt iets van ons allemaal.
Het is een cultuurverandering.”
Toch merken Marjon en Desirée dat er binnen het project ruimte is om kennis te delen. Marjon vertelt: “Tijdens een van de eerste bijeenkomsten voor zorgmedewerkers voelde je in het begin nog wat ongemak, wellicht toch een gevoel van concurrentie. Maar na een kwartier ontstond er openheid. We werken immers allemaal aan hetzelfde doel: betere zorg voor ouderen. Als je dat voor ogen houdt, ontstaat vanzelf de drive om samen op te trekken.”
Het G’oud gevoel
Het project Zorgtechnologie Volledig Pakket Thuis – VPT maakt deel uit van G’oud Zaanstreek-Waterland. Marjon ziet daarin kansen: “De inzet van zorgtechnologie is nog geen vanzelfsprekendheid. Extra aandacht is nodig. Daarom is gekozen voor de inrichting van dit project, specifiek gericht op Zorgtechnologie VPT. Zo kunnen we er volledig op focussen en volle kracht vooruit.
Een volgende stap is wat mij betreft dat de inzet van zorgtechnologie standaard en vanzelfsprekend onderdeel wordt van verschillende andere projecten, zoals bijvoorbeeld Community Care en Reablement; zorgtechnologie als middel dat bijdraagt aan het behalen van het doel. Het gezamenlijke projectleidersoverleg binnen G’oud is een verbindende factor: we kunnen onderling uitwisselen en elkaar inspireren.”
De juiste draden aan elkaar verbinden
Wat drijft Marjon en Desirée om aan dit project te werken? De gedeelde motivatie is helder: ontwikkelen vanuit het juiste startpunt. Of zoals zij het noemen: goede steken opzetten en de juiste kant op breien. Binnen G’oud ervaren ze de ruimte om samen te zoeken, te experimenteren en te leren. Soms schuurt het, soms is het ingewikkeld. Maar juist dat maakt het waardevol.
Desirée: “Verandering kost tijd. We staan nog aan het begin. Denk maar aan de introductie van de mobiele telefoon – ook dat vroeg gewenning. Nieuwe technologie in de zorg vraagt iets van ons allemaal. Het is een cultuurverandering. Mensen moeten eerst begrijpen waarom iets nodig is, voordat ze het willen gebruiken. Daarom is bewustwording heel belangrijk. Het gaat niet alleen om wat een apparaat doet, maar om wat het toevoegt. We horen zorgmedewerkers zeggen: ‘als er een digitaal hulpmiddel wordt ingezet, neemt het apparaat iets over wat iemand misschien zelf nog kan.’ Maar we willen juist naar: ‘het hulpmiddel voegt iets toe.’ En uiteindelijk: ‘de technologie voegt iets toe.’”
Want verandering is geen rechte lijn en vraagt om het juiste startpunt. Als je begint bij de technologie is het als verkeerd om breien. Maar als je op de juiste manier begint, en de juiste zaken aan elkaar verbindt, ontstaat er uiteindelijk een logisch geheel. Dan gebruikt straks iedereen zorgtechnologie VPT alsof het nooit anders geweest is.
